Een kamer in zijn hart is ijskoud. Niet warm te krijgen. Toch voelt beeldhouwer Johan Tahon zich op zijn tweeënvijftigste voor ’t eerst op zijn gemak. Het werk vliegt hoog, er is huiselijk geluk en Rammsteinbeest Till Lindemann schreef gedichten bij zijn werk. ‘Patat, zeg, wie had dat gedacht?’

Verschenen in ZOO Magazine, 2015 (Nr. 48)

Johan Tahon omringt zich in zijn atelier in Oudenaarde en Zwalm met witte gipsen beelden en keramische figuren. Spoken, gidsen binnen een brede kosmologie, of verbeeldingen van Christus? Wie zegt het. Steeds is hij op zoek naar de ultieme vorm vanuit een diep voelen.

Dit is de plek – we jagen zalm in netten boven de rivier gespannen.
We beklimmen de berg, met sneeuw bedekte jutezakken
op de rug.

Geschreven naar aanleiding van de tentoonstelling Waq Waq bij Galerie Van de Weghe (van 9 december 2010 t/m 15 januari 2011). 

In de Arabische middeleeuwen, toen geografen en zeemannen nog vertrouwden op hun eigen fantasie om de wereld in kaart te brengen, ontstond de mythe van de Waq Waq-boom. Ergens op een verlaten eiland in Zuid-Oost-Azië groeit een boom waaraan ieder jaar opnieuw vrouwenvruchten ontspruiten die met hun perfecte vormen zeelieden lokken als sirenengezang. Eens volgroeid, maken de haren van deze prachtige gestalten zich langzaam los van de takken en vallen ze onder luid Waq Waq-gekrijs als geïmplodeerde rijpe vruchten op de grond, waar ze zielloos wegkwijnen, hun dood tegemoet.

Geschreven naar aanleiding van de tentoonstelling Hemisphere in de Hagia Irene kerk in Istanbul (6 t/m 12 september 2010).

Voor mij zijn alle dingen / Te nauw om te bezingen: / Ik ben zo wijd! / Ik omgrijp een ander wezen, / Ongeschapen, hooggeprezen, / Van eeuwigheid tot eeuwigheid. / Ik heb het gevat: / Het heeft mij omvat, /Uitgespreid wijder dan wijd: / Al ’t andere is mij te nauw. / Dat weet algauw, / Gij die daar ook zijt. (Hadewijch, uit Mengeldicht XXI, 13de eeuw)

Op 5841,2 kilometer van New York City ligt het Oost-Vlaamse provinciestadje Oudenaarde. In een voormalige textielfabriek aldaar is het atelier van beeldhouwer Johan Tahon (44) gevestigd, van wie nog tot 14 maart werk te zien is in de Envoy Gallery, West22nd Street 535 in New York. Men zegt dat de wereld klein is.

In 2003 werd de polyester sculptuur Venus Hill van Johan Tahon te Kemmel in brand gestoken. De rookpluim was tot in Poperinge te zien, 10 kilometer verderop. De daders werden nooit gevat.

als jongen woonde ik in een kasteel, een klein kasteel
temidden van een rijtje keurige hollandse kasteeltjes,
maar volgens mijn vader, kasteelheer, een kasteel
dat kon je goed zien, volgens hem, aan de leeuw die
statig op het stenen muurtje voor de voordeur stond

Ik ben niets / Ik zal altijd niets zijn / Ik kan niet wensen iets te zijn / Maar ik heb in mij alle dromen van de wereld... (Fernando Pessoa)

Johan Tahon (Menen, 1965) veroverde van bij zijn eerste optreden een eigen plaats in de Vlaamse kunstwereld. Het was in 1996, op de eerste tentoonstelling in het nieuwe gebouw van het Stedelijk Museum voor Actuele Kunst (SMAK) in Gent. Hij toonde er enkele grote beelden in gips, vervormde figuren die door hun sterke expressie en hun extreme kwetsbaarheid een beklijvende indruk maakten. Er was iets vreemds aan de hand met deze beelden.

Telkens wanneer ik het werk van Johan Tahon terugzie, zijn er uiteenlopende, conflictueuze indrukken die zich gelijktijdig opdringen. Centraal staat dat haast onheilspellend gevoel van verstilling waartoe z'n sculpturen me als het ware dwingen, een zuiverheid, een reiken naar het absolute.

When Arnold Bode organised the very first edition of Documenta in the German town of Kassel in 1955 – a double attempt to convince the world that not all of Germany had fallen prey to the siren call of National-Socialist barbarity and to make that same Germany catch up, in one great leap, with the cultural life, and specifically the artistic movements, of that time – the Hessian professor of art history and his faithful adjutant, Werner Haftmann, chose an emblematic sculpture with a long and politically highly charged history as the historic ‘logo’ for what was conceived, from the start, as a historic pan-European exhibition.

Dit essay is niet geschreven door een kunsthistoricus. Het is eerder geschreven door een kunstliefhebber, iemand die kunst liefheeft, iemand die eveneens besmet is door de psychoanalyse en juist hierdoor wil leren van kunstwerken. Dit schrijven is veeleer een zo eerlijk mogelijk relaas van wat de sculpturen van Johan Tahon teweeg brengen, welke lectuur ze verschaffen. De ontmoetingen met zijn werk zijn voor mij begonnen in 1996 met de tentoonstelling ‘De rode Poort’ net voor de opening van het SMAK.